Ciekawostki geograficzne i nie tylko

Czy Mount Everest to rzeczywiście najwyższa góra świata?

Mimo, że od zawsze uczeni byliśmy, że Mount Everest, ośmiotysięcznik położony w Himalajach Wysokich, na granicy Nepalu i Chińskiej Republiki Ludowej, to najwyższa góra i dach świata, to odpowiedź na to pytanie nie jest wcale taka oczywista. Żaden inny szczyt nie wznowi się na wysokość większą niż 8848 m n.p.m., jednak wszystko zależy od punktu widzenia.

Mount Everest

Licząc metry nad poziomem morza, Everest faktycznie najwyższa góra. Biorąc jednak pod uwagę odległość od słońca, to w ten sposób najwyższym szczytem jest Mount Chimborazo, szczyt pochodzenia wulkanicznego znajdujący się w Andach, który jest również najwyższym szczytem Ekwadoru, położonym w centralnej jego części. Znajduje się on bliżej równika niż Everest, więc jego wierzchołek jest bardziej oddalony od środka Ziemi. To z kolei powoduje, że pomimo wysokości 6263,47 m n.p.m., wychodząc na szczyt jesteśmy w praktyce bliżej słońca, niż będąc na Evereście. Warunkuje to znaczna wysokość i bliskość równika. Tereny położone na równiku są najdalej położone od środka Ziemi, odległość ta spada wraz ze zwiększaniem się szerokości geograficznej i najmniejsza jest na biegunach. Mimo iż Chimborazo leży prawie na równiku, jego szczyt pokryty jest lodowcami. W języku keczua, Chimborazo oznacza „wielką śnieżną górę”. Zdobyty został po raz pierwszy 4 stycznia 1880 roku przez angielskiego podróżnika, Edwarda Whympera.

Mount Chimborazo

Z kolei mierząc wysokość wzniesienia od jej postawy, to miano najwyższej góry otrzymuje Mauna Kea na Hawajach. Jest to najwyższy wulkan archipelagu Hawajów, usytuowany na wyspie Hawaii i zarazem jeden z największych wulkanów na Ziemi. Jego szczyt wznosi się na wysokość 4205 m powyżej poziomu morza, jednak mierząc od samej podstawy na dnie Oceanu Spokojnego, wysokość góry wzrasta aż do 10 203 m. Mauna Kea w języku hawajskim to „biała góra”.  Zaczęła ona wyrastać z dna morskiego ok. 800 000 lat temu. W ciągu ostatnich 10 000 lat wybuchała parokrotnie. Ostatni raz erupcja nastąpiła ok. 4500 lat temu. Na szczycie wulkanu znajdują się obserwatoria astronomiczne, użytkowane przez astronomów z całego świata.

Mauna Kea

Mount Everest

Mount Chimborazo

Mauna Kea

Uchodźcy na świecie

Obecnie ponad 21 mln osób  (0,3% populacji na świecie) to uchodźcy, osoby, które zostały zmuszone do opuszczenia swojego kraju z powodu konfliktów zbrojnych, poważnych naruszeń praw człowieka lub prześladowań. Zmuszeni są do ogromnych poświęceń i stale ryzykują swoje życie, aby otrzymać ochronę międzynarodową. Podejmują niebezpieczne przeprawy przez lądowe i morskie przejścia graniczne, zmagają się z wzmocnionymi kontrolami granicznymi, zawracaniem, nadużyciami i przemocą ze strony funkcjonariuszy, gangów, przemytników i handlarzy ludźmi. Najwięcej światowych uchodźców przebywa obecnie w Turcji  (ponad 3,6 mln. osób). Od momentu wybuchu antyrządowych protestów, które rozpoczęły konflikt w Syrii minęło już 6 lat. Obecnie zarówno siły rządowe
i pozapaństwowe grupy zbrojne popełniają zbrodnie wojenne i naruszają międzynarodowe prawo humanitarne. Trwająca wojna zmusiła do ucieczki ponad 5 mln osób. Większość spośród uchodźców przebywa w zaledwie 3 krajach: Turcji, Libanie i Jordanii. Afgańczycy stanowią drugą co do wielkości największą populację uchodźców na świecie, większość
z nich znajduje się w Pakistanie (1,6 mln.) i Iranie (951 tys.). Bardzo trudna sytuacja ma obecnie miejsce również we wschodniej części oraz  w Rogu Afryki. Jest to region,
w którym znajduje się największa liczba uchodźców w Afryce Subsaharyjskiej. Sudan Południowy, Sudan oraz Etiopia to kraje, z których pochodzą uchodźcy i które jednocześnie ich przyjmują. Kryzys w Burundi, spowodował, że ponad 265 000 osób znalazło się w sąsiedniej Rwandzie, Tanzanii, Demokratycznej Republice Konga, Ugandzie i Zambii. Konflikt zbrojny w Sudanie zmusił do ucieczki ponad 1 mln osób. Największa liczba uchodźców przebywa w Etiopii  (ponad 740 000), gdzie nie mogą podjąć pracy
i uzyskać stałego pobytu. Kenia i Uganda przyjęły po 500-600 tys. uchodźców. Problem uchodźców nie dotyczy jednak wyłącznie krajów trzeciego świata. Z tym problemem od wielu już lat zmagają się również Stany Zjednoczone i Unia Europejska. W 2014 roku ponad 68 000 małoletnich, pozostawionych bez opieki dotarło do południowej granicy USA, byli to uchodźcy głównie z Hondurasu, Gwatemali, Salwadoru. W ostatnim czasie liczba rodzin przybywających do USA z tych państw także alarmująco wzrosła. USA finansują różne rozwiązania niezgodne z krajowymi, regionalnymi oraz międzynarodowymi standardami, które zachęcają Honduras, Gwatemalę, Salwador
i Meksyk do zabezpieczenia granic. Polityka USA i Meksyku teoretycznie zmierza do ochrony migrantów, jednak w praktyce umożliwia szybkie zatrzymanie i deportację ludzi przekraczających granice bez zapewnienia, że osoby poszukujące azylu będą mieć dostęp do odpowiednich procedur. Europejskim państwem z największą liczbą uchodźców są Niemcy (ponad 1,1 mln).

Łódź z uchodźcami

Sytuacja uchodźców na świecie

O uchodźcach

Lasy w Finlandii, Polsce, Europie i na świecie

Lesistość to wskaźnik dotyczący stopnia pokrycia lasami określonej powierzchni, czyli stosunek procentowy powierzchni porośniętej lasami do całkowitej powierzchni danego obszaru. Największą lesistością na świecie odznaczają się: Surinam (98,26%), Mikronezja (91,86%), Gabon (90,04%), Seszele (88,41), Palau (87,61%). Najbardziej zalesionym państwem w Europie jest Finlandia. Lasy stanowią aż 73% powierzchni tego kraju. Blisko 3/4 powierzchni ich państwa pokrywa las, a udział przemysłu drzewnego w produkcie krajowym brutto stanowi aż 6%. Najczęściej występującym drzewem jest tam sosna. Drugim najbardziej zalesionym europejskim państwem jest Szwecja (69%). Bardzo duża powierzchnia kraju przy populacji blisko cztery razy mniejszej niż w Polsce sprawia,
że w Szwecji wiele rejonów pokrywają ogromne kompleksy leśne. Mniej drzew znajdziemy jedynie na południu gdzie zagęszczenie ludności jest znacznie większe niż na północy. Innymi europejskimi państwami o bardzo wysokim poziomie lesistości są górskie kraje takie jak: Słowenia (62%) i Czarnogóra (61,5%), a także państwa o niewielkiej gęstości zaludnienia: Łotwa (54%) oraz Estonia (53%). Polska natomiast może pochwalić się lesistością na poziomie ok. 30%, co jest stosunkowo dobrym wynikiem, bardzo zbliżony do średniej światowej, która wynosi około 30,5%. Dobrą informacją jest stopniowe zwiększanie się lesistości naszego kraju, podczas gdy w skali świata powierzchnia pokryta przez lasy jest coraz mniejsza, co stanowi obecnie spory problem. Bardzo dużą rolę
w zmniejszaniu lesistości odegrał rozwój górnictwa i kolejnictwa od XVII do XIX wieku.
W tym okresie nastąpił również rozwój nieznanych dotychczas gałęzi przemysłu zużywających ogromne ilości drewna, odkryto także technologię produkcji papieru opartą na surowcu drzewnym, a także technologię chemicznego przerobu drewna dla potrzeb przemysłu włókienniczego. Lesistość Polski, wynosząca jeszcze w 1937 roku około 22,2%, zmalała do 20,8% w 1945 roku. Odwrócenie tego procesu nastąpiło w latach 1946–1970, kiedy w wyniku zalesienia ponad 1,2 mln. ha. lesistość wzrosła do 27,0%. Średni roczny rozmiar zalesień wynosił wówczas około 30 tys. ha, a w szczytowym okresie 1961–1965, ponad 55 tys. ha. Największą lesistość w Polsce ma województwo lubuskie (49,3%),
a najmniejszą województwo łódzkie (21,5% powierzchni). W krajach takich jak: Gibraltar, Nauru, Katar, San Marino i Grenlandia lasy stanowią 0% powierzchni.

Fiński las

Lasy w Europie i na świecie

Lesistość

Niewolnictwo w Mauretanii

Nawiązując do swojego ostatniego wpisu na facebookowym fanpage’u „Ciekawostki geograficzne i nie tylko” chciałbym spróbować przybliżyć ogromny problem niewolnictwa w Mauretanii. Jako Europejczycy możemy nawet nie zdawać sobie sprawy, że niewolnictwo wciąż jest praktykowane. Trudno się temu dziwić ponieważ przyszło nam żyć w XXI wieku, w czasach gdy przynajmniej teoretycznie takie praktyki są zabronione
i podlegają surowym karom. Niewolnictwo w Mauretanii, biednym afrykańskim państwie, którego ogromną część pokrywa Sahara, to utrwalona tradycja, która praktykowana jest od setek lat. Teoretycznie w roku 1981 Mauretania stała się ostatnim państwem na świecie, które oficjalnie zniosło niewolnictwo, do czego doszło za sprawą dekretu prezydenckiego. W rzeczywistości jednak do czasów obecnych żadne przepisy karne nie egzekwują tego zakazu, nawet mimo tego, że w 2007 roku rząd mauretański przyjął ustawę przyzwalającą na wniesienie do sądu oskarżenia przeciw właścicielom niewolników. Od tego czasu
w związku z niewolnictwem ukarana została tylko jedna osoba. Jest to bardzo poważny problem, ponieważ liczba niewolników w Mauretanii szacowana jest (przez organizację SOS Esclaves) na ok. 600 tysięcy, co stanowi jedną piątą wszystkich mieszkańców tego państwa. Z kolei Global Slavery Index ocenia tę liczbę na 140 tysięcy. Bez względu jednak na to, które szacunki są bliższe prawdy, Mauretania jest państwem
o największym odsetku niewolników. Status ten jest tam przekazywany z pokolenia na pokolenie. Zniewolone osoby są potomkami ciemnoskórych mieszkańców Afryki, złapanych w przeszłości przez Arabów. Rolę niewolników spełniają najczęściej Haratyni, których pełnymi właścicielami są Maurowie, czyli ludność arabsko-berberyjska. Niewolnicy w Mauretanii są kupowani, sprzedawani, a także mogą być przekazani innym  wolnym osobom w prezencie. Niewolnictwo jest powszechne zarówno w obszarach miejskich, jak i wiejskich. Kobiety o statusie niewolnic zazwyczaj pracują w domu, sprawują opiekę nad dziećmi oraz zajmują się zwierzętami hodowlanym. Dzieci niewolnic służą tym samym właścicielom, co ich matki. W tej tragicznej sytuacji znaleźć można jednak zalążki nadziei na lepsze jutro, ponieważ prowadzone są działania mające na celu walkę z niewolnictwem. W 2013 roku prezydent kraju Muhammad uld Abd al-Aziz powołał narodową agencję do walki z niewolnictwem. Mimo to wciąż występują ogromne trudności na drodze do zniesienia niewolnictwa. Należą do nich m.in.: trudność w egzekwowaniu praw w pustynnym i słabo zaludnionym państwie, bieda, wskutek której niewolnik po wyzwoleniu zazwyczaj nie byłby w stanie samodzielnie się utrzymać, przekonanie, że niewolnictwo jest częścią naturalnego porządku społecznego oraz izolacja niewolników przez analfabetyzm, która sprawia, że jako ofiary nie mogą wnosić pisemnej skargi sądowej.

Rodzina niewolników

Problem niewolnictwa

Niewolnictwo w Mauretanii

Wegetarianizm w Indiach

Istnieje wiele krajów, gdzie wegetarianizm jest bardziej rozpowszechniony na przykład
z powodów religijnych i nawyków żywieniowych, związanych z klimatem i warunkami historycznymi i tradycją. Wegetarianizm jest bardzo powszechny jest chociażby w takich państwach jak: Izrael, Tajwan, Brazylia oraz europejskie państwa takie jak: Włochy, Niemcy. Jednak państwem, w którym największy odsetek społeczeństwa stanowią wegetarianie są Indie. Żyje tam największa liczba wegetarian na świecie – szacuje się,
że około 38% procent Hindusów praktykuje tą dietę (w przybliżeniu jest to aż 519 milionów), wśród nich znaczna część to również weganie, którzy nie jedzą żadnych produktów pochodzenia zwierzęcego. Dla porównania w Polsce wegetarianizm deklaruje niewielka część populacji, bo zaledwie 3,5% Polaków. Wegetarianizm w Indiach związany jest głównie z religią, mimo że istnieje wiele odłamów hinduizmu (jedni mogą jeść mięso,
a inni nie). Na przykład wyznawcy Hare Kryszna zawsze są wegetarianami. W Indiach mieszka również duża liczba muzułmanów, którzy z kolei nie jedzą wieprzowiny. Z tego też względu najpopularniejsze rodzaje mięsa to drób i baranina. Bez względu na wyznanie jednak należy stwierdzić, że Hindusi to miłośnicy wegetariańskiej diety. Dania
w indyjskich supermarketach posiadają specjalne oznaczenia dla produktów wegetariańskich i trudno byłoby znaleźć restaurację, która nie oferowałaby wielu wegetariańskich potraw. Nie ma się co dziwić, w końcu Indie to królestwo warzyw, które są podstawą tamtejszej kuchni. Tymi podstawowymi, spożywanymi w dużych ilościach są m.in. ziemniaki, soczewica, ciecierzyca, groszek oraz mało znana w innych państwach okra. Oczywiście należy również pamiętać o znanych na całym świecie przyprawach pochodzących z Indii właśnie. Przyprawy są tam niezwykle ważne. W Indiach używa się dużo imbiru, kardamonu, kminku, kozieradki, a także chilli. Powszechnie przyjęło się twierdzić, że kuchnia indyjska jest zawsze bardzo ostra, co jednak jest nieprawdą. Z reguły w indyjskiej restauracji serwuje się np. 30 różnych curry do wyboru i 10 z nich jest bardzo ostrych, 10 średnich i 10 zupełnie łagodnych. Tak więc kuchnia indyjska jest stosunkowo zrównoważona.

Dania kuchni indyjskiej

Wegetarianizm na świecie

Indie, raj dla wegetarian

Witam wszystkich,

Jako pierwszą ciekawostkę, pragnę zaprezentować Wam niezwykle ciekawą informację. Mianowicie, najdłuższa droga na świecie, którą można przejść pieszo, prowadzi
z Kapsztadu (RPA) do Magadanu (Rosja). Nie jest wymagana podróż statkiem ani samolotem, a na rzekach są mosty. Ma ponad 22000 km. Pokonanie jej przez osobę idącą 8 godzin dziennie zajmuje 587 dni przez 14 krajów, 9 stref czasowych, a podróżnik doświadczy wszystkich pór roku i rodzajów pogody na świecie.

Dziękuję za uwagę i serdecznie pozdrawiam wszystkich

Droga z Kapsztadu do Magadanu

Serdecznie witam wszystkich na nowo utworzonej stronie. #witamwszystkich

Witaj na mojej stronie opartej na WordPress-ie.

Skoro widzisz ten tekst, to oznacza to, że moja strona nie jest jeszcze w pełni gotowa – do tej pory została przeprowadzona szybka instalacja WordPress-a, za pomocą automatycznego instalatora w darmowym hostingu PRV.PL.

Instalator skryptów umożliwia zamieszczenie na naszej stronie takich skryptów jak WordPress, Joomla czy forum phpBB. Nie musimy się martwić o ustawienia, uprawnienia oraz dane dostępowe do bazy MySQL – wszystko przebiega automatycznie, wystarczy pojedyncze kliknięcie i po kilku sekundach na naszej stronie pojawia się gotowy skrypt, a my otrzymujemy dane dostępowe do panelu administratora i od razu możemy przystąpić do publikacji naszej strony, bez zagłębiania się w szczegóły techniczne. Zobacz jak to wygląda »